Hoegaarden 04-09-2015 Het Laatste Nieuws

Schrijver Christian Hennuy pakt binnenkort uit met een boek over het Hoegaards dialect. “We zijn de laatste generatie die nog dialect spreekt en daarmee is een belangrijk deel van ons immaterieel erfgoed bedreigd”, zegt hij. De nieuwe Hoegaardse Grammatica wordt voorgesteld tijdens het Armistis concert van de Totale Waanzin op dinsdag 10 november in het Paenhuys. Tot dan kost het werk 18 euro…

Schrijver Christian Hennuy pakt binnenkort uit met een boek over het Hoegaards dialect. “We zijn de laatste generatie die nog dialect spreekt en daarmee is een belangrijk deel van ons immaterieel erfgoed bedreigd”, zegt hij. De nieuwe Hoegaardse Grammatica wordt voorgesteld tijdens het Armistis concert van de Totale Waanzin op dinsdag 10 november in het Paenhuys. Tot dan kost het werk 18 euro, nadien zal dat 22 euro zijn. Het boek wordt gedrukt bij ACCO en telt 152 bladzijden. Bestellen kan vanaf nu via overschrijving op rekening nummer BE 42 3630 1467 7554 van Christian Hennuy-Dotremont, met vermelding ‘grammatica’. Bestelde werken zullen achteraf in het Kapittelhuys kunnen afgehaald worden op vrijdag 13 november, van 17 tot 20 uur. (VDT)

Muzikanten zijn het beu omzwier instrumenten de Trapp te sleuren

Hoegaarden 02-12-2015 Het Laatste Nieuws – Christian Hennuy

De muzikanten van De Totale Waanzin en de Hoegaardse harmonie trekken aan de alarmbel. De lift van CC ’t Paenhuys is al meer dan een maand buiten dienst, waardoor ze hun zware instrumenten telkens tot op de tweede verdieping moeten dragen. “Enkele oudere muzikanten komen niet meer repeteren”, zegt Peter Laermans. Volgens burgemeester Jean-Pierre Taverniers is het wachten op wisselstukken.

Cultureel centrum ’t Paenhuys biedt plaats aan het jeugdhuis op de benedenverdieping, de ART-academie op de eerste verdieping en de Hoegaardse harmonie op de tweede verdieping. Ook de muzikanten van de Totale Waanzin repeteren in een lokaal op de tweede verdieping. Nu de lift al 33 dagen buiten dienst is, staan vooral de muzikanten aan de klaagmuur. “Dit zijn middeleeuwse toestanden”, zegt Peter Laermans van de Hoegaardse harmonie. “Onze muzikanten moeten hun instrumenten iedere keer langs de trappen omhoog sleuren. Voor het Sint-Ceciliafeest hebben we met 40 mensen al het materiaal naar beneden en daarna weer naar boven moeten dragen. Anders volstaan twee mensen om al onze instrumenten te verhuizen. Enkele oudere muzikanten komen niet meer repeteren omdat ze met hun zwaar instrument de trappen niet op raken. Probeer maar eens met een bastuba naar boven te klimmen. We hopen dat het euvel zo snel mogelijk verholpen is. Op 19 december hebben we een concert met de jeugd en op 27 december spelen we met de hele harmonie in de kerk. Al het materiaal moet dan mee, van pauken tot muziekstaanders. We vullen dan drie aanhangwagens met materiaal.” Ook de muzikanten van de Totale Waanzin hebben al meerdere keren hun instrumenten op en af de trap gesleurd. “Bij ons Armistis concert heeft het vervoer van materiaal veel moeite gekost. Het is vervelend, maar er zijn ergere dingen in het leven. In het oude Paenhuys vervoerden we ook alles langs de trap”, aldus Luc Vandeplas.

Wisselstuk

Volgens burgemeester Jean-Pierre Taverniers (CD&V) is het wachten op de onderhoudsfirma. “De lift is twee keer kort achter elkaar stuk geweest”, weet Taverniers. “Er is een onderhoudscontract met een firma, maar het is nog wachten op wisselstukken”. Peter Laermans stelt zich hier vragen bij. “Het gaat om een grote firma. Het is dan ook onbegrijpelijk dat we zo lang op een wisselstuk moeten wachten.”

25-08-2019 Het Laatste Nieuws

In juni 1994 tijdens een privéfeestje bij Luc Vandeplas in de Sluppe was er het eerste optreden van de Totale Waanzin.

Nu was er weer een feest voor de 65ste verjaardag van Luc en zijn echtgenote Brigitte Fourie, en de Totale Waanzin was daar om hulde te brengen aan de Hoegaardse liedjesschrijver.

Luc of Lucky zoals hij wel genoemd wordt is de drijvende kracht, ‘de drèèver’ achter de voorbije Hoegaardse revues en de jaarlijkse Armistis concerten. Hij zette de meeste liedjes van de Waanzin in het Hoegaards om. De Totale Waanzin is gestart met een weddenschap in ’t Paenhuys. Tijdens een laat tooggesprek tussen Luc Vandeplas en muziekleraar Paul Vlayen, werd de weddenschap aangegaan om in drie lessen zelf rock ’n roll te kunnen spelen. Luc belde enkele leeftijdsgenoten op en op 10 november 1993 kregen ze uitleg over het eerste muziekinstrument: de drums. Iedereen nam om beurt plaats achter de drums en klopte min of meer in de maat. In de tweede les kwam de bas aan de beurt en zo ging het verder. Als groepsnaam werd de Totale Waanzin gekozen. In juni 1994 was er het eerste optreden bij Lucky thuis in de Sluppe, een Hoegaardse wijk. Ondertussen is de Totale Waanzin een begrip geworden met de revues en de jaarlijkse Armistisconcerten in het Hoegaards dialect, met niet alleen muziek, maar ook films en sketches.

Zangeres Clara Bessemans: “We hebben voor de viering van Lucky één van onze liedjes over Pierre Celis herwerkt. Paul Vlayen bewerkte de tekst”. ‘Dowe wédde trug neujf oowgedse leujkes gemàkt. Èn dèè zén allemowel daj Lucky bedàcht. We spàjle ze mé de waanzin oep instumènte. Dan krèège we komèntowàr èn komplemènte’, zo luidt het refrein.

9-12-2020. Het Laatste Nieuws

“Van bier uit Luik krijgen we buikpijn”, zo kopte Het Laatste Nieuws van maandag 12 december 2005.
Aanleiding waren de plannen van het toenmalige InBev om de Hoegaardse brouwerij te sluiten en de brouwactiviteiten naar Jupille, bij Luik, over te brengen. Het nieuws sloeg in als een bom en er werden onmiddellijk acties ingezet, met de Stille Optocht als hoogtepunt. Uiteindelijk zouden al die acties resultaat opleveren, want op maandag 10 september 2007, bijna twee jaar later, trok InBev de beslissing in.
Christian Hennuy
Laatste update:
Pascal Ghoos, werknemer in de Brouwerij Hoegaarden en vakbondsman voor ACV herinnert zich nog alles levendig. “Wij hadden een speciale ondernemingsraad, en daar werd ons koudweg medegedeeld dat de brouwerij zou dichtgaan. Ik ben onmiddellijk naar beneden gelopen en heb de poorten van de brouwerij gesloten. De acties begonnen vanaf dan, nog voor de andere personeelsleden verwittigd werden. Alle vakbonden samen hebben actie gevoerd, samen met de mensen van Hoegaarden en de hele regio. We hadden het niet zien aankomen, maar achteraf gezien hadden we toch moeten constateren dat er geen investeringen meer gebeurden.”
Nooit opgegeven
“Ik heb nooit opgegeven. Ik wist dat er in Jupille ook tegenkanting was tegen de komst van het Hoegaards bier, omdat daar al te veel werk was en dat ze geen ervaring hadden met witbier. Ik ben zeker dat er tegengewerkt is in de brouwerij van Jupille, waardoor hun Hoegaarden daar niet lukte. Deze tegenkanting gebeurde niet door de vanuit Hoegaarden overgehevelde werknemers, maar door de werknemers in Jupille zelf. Elders brouwen dan in Hoegaarden is wel mogelijk, want het Hoegaards bier wordt momenteel op 7 plaatsen gebrouwd: China, Vietnam, Korea, Rusland, Leuven, Belle Vue en Hoegaarden zelf. Er is de jongste tijd veel geïnvesteerd in Hoegaarden in de nieuwe blikkenlijn in Altenaken (meer dan 40 miljoen euro, red.), en er bestaan plannen om in de verre toekomst alle brouwactiviteiten in Hoegaarden, naar Altenaken over te brengen. In 2005 werkten 130 mensen in Hoegaarden, nu zijn er dat 220. Nog een grote troef voor Hoegaarden is dat hier bronnen zijn, terwijl op andere locaties, zoals Leuven, met duur leidingwater moet gebrouwen worden”, aldus Pascal en enkele collega’s van de vakbond.
Bankiers en geen brouwers
Christine Celis die momenteel een ‘Celis Brewery’ in Austin-Texas heeft, herinnert zich nog goed wat haar vader Pierre Celis, toch de vader van het Hoegaards bier, over die verhuis dacht: “Mijn vader was verontwaardigd dat InBev een bier van Hoegaarden met de naam ‘Hoegaarden’, afkomstig van een Vlaams dorp, zou gebrouwd worden in Jupille. Dat was besloten door ‘bankiers’ zoals hij die noemde en niet door echte gepassioneerde ondernemers met visie”, aldus Christine.
De Hoegaardse bierorde ‘Die Edele Orden vanden Moutstock stapte ook op in de stille betoging, onder leiding van biervir Miel Mattheus: “De bierorde en ‘de orde van de brouwer’ waren echt verbolgen over deze sluiting. De Hoge Raad van de bierorde kwam toen op voor alle leden en ‘borghers van Hoegaarden’, waar ook de toenmalige Prins Filip deel van uitmaakte. Zij droegen het witbier hoog in het vaandel. In onze typische kledij sloten we aan bij de vakbonden om de vele werknemers hier te kunnen houden. Er kwam een ongeziene massa op de been met allerlei vlaggen, voor de stille betoging. Een protest dat door de media nog uitvergroot werd. Dat allemaal met de leuze ‘Er is maar één Hoegaarden’. Onwaarschijnlijk dat een multinational zijn eigen A – product zoals Hoegaarden dat wereldwijd naam en faam had, wilde verplaatsen naar het Waalse Jupille.”
Een stille optocht
Door de overheveling van het bierbrouwen naar Jupille in 2005 zouden in Hoegaarden 59 banen verdwijnen. Het ging dus om mensen, maar ook om het verdwijnen van een streekbier. Er kwamen veel reacties tegen de sluiting van de brouwerij, maar sociale media waren er nog niet. InBev wilde die overheveling naar Jupille om kosten te besparen. Ze wilden niet alleen in Hoegaarden het aantal werknemers laten verminderen, maar wilden ook 88 van de 1.744 banen in Leuven schrappen. Toch bleef de reactie in Leuven uit, alles werd op Hoegaarden gefocust. Heel de regio kwam er betogen. Op 10 december 2005 kwamen wel 3.000 mensen samen op het Gemeenteplein in Hoegaarden. Het werd een stille optocht die uiteraard ook langs de brouwerij passeerde.
Er waren onder meer delegaties uit Tienen, Leuven en Scherpenheuvel-Zichem, en politici uit heel de regio. Het werd een stille optocht, een soort rouwstoet. De optocht werd afgesloten met enkele toespraken. Toenmalig burgemeester Frans Huon zei dat de Hoegaardiers gratis ambassadeurs waren voor het witbier. Gedeputeerde René Swinnen riep op om actie te voeren op 16 december tijdens het winterdorp in Tienen, en Vlaams Volksvertegenwoordiger Stef Goris wilde Europees commissaris Louis Michel over de zaak aanspreken, in verband met de oorsprongbenaming van het bier. De Godfather van het Hoegaards bier Pierre Celis was zelf niet aanwezig, omdat het voor hem zeer emotioneel was.
Na de stille optocht werden er nog acties gevoerd. Een aantal Hoegaardse bierdrinkers weigerden nog wel ‘Hoegaarden’ uit Jupille te drinken, maar dat verwaterde. De gemeente was nogal snel gepaaid met het beloofde bezoekerscentrum ‘Het Wit Geb(r)ouw’, dat in de Stoopkensstraat kwam, maar ondertussen al jaren verdwenen is. Dat betekende dat de strijd vooral gevoerd werd door de vakbonden en in de pers.
Het brouwen van de Hoegaarden wilde in Jupille maar niet lukken. Een deel van het geproduceerde bier was ondrinkbaar en moest weggekapt worden. In 2007 kwam InBev dus terug op de beslissing en werd Hoegaarden weer een van de paradepaarden van het huidige ABInBev. Het was ook duidelijk geworden dat er altijd wel bier in Hoegaarden zou gebrouwen worden, want in de periode tussen 2005 en 2007 kwamen nieuwe bieren uit van brouwerij ’t Nieuwhuys en de biergilde van ’t Paenhuys. Nu, jaren later, is er ook de brouwersgroep Moutgaarden bijgekomen.
Minder in de cafés
De ‘Totale Waanzin’ een rockgroep die in het dialect zingt en jaarlijks Armistis-concerten brengt, maakte bij de aangekondigde sluiting een protestsong ‘Géfd aazen Oowged trug’, liedje waaraan ze achteraf één strofe moesten toevoegen. ‘N’és trug, èn ver altèèd, aazen Oowged és terug’. ‘Onze Hoegaarden is terug, en voor altijd’.
Vijftien jaar later wordt er in Hoegaarden nog altijd veel Hoegaards bier gedronken, maar minder. Ook het aantal cafés is afgenomen. Wij vroegen aan Henk Meeus van Café Odette in Meldert, de enige cafébaas die er al in 2005 was of er nog veel Hoegaarden gedronken wordt. “Het is toen achteruitgegaan, omdat de Hoegaarden uit Jupille op niets trok en het werd nooit meer zoals vroeger. Voor 2005 tapten we twee of drie vaten van 50 liter per week, nu zijn het er twee of drie van 20 liter”, zegt Henk tot slot.